De aansluiting past binnen onze bredere ambitie: bruggen slaan tussen onderzoek en praktijk in de mediawereld — en samen bouwen aan toepasbare oplossingen voor urgente vraagstukken zoals desinformatie.
Wat is BENEDMO?
BENEDMO is het Benelux-knooppunt binnen het Europese Digital Media Observatory (EDMO), ondersteund door de Europese Commissie. In het netwerk wordt kennis gedeeld over desinformatie, content-integriteit, platformgedrag en mediawijsheid.
In Nederland is Beeld & Geluid penvoerder van BENEDMO. Andere betrokken partners zijn KU Leuven, Universiteit van Amsterdam, VRT, Mediawijs, DPA en diverse journalistieke en educatieve organisaties.
Inzichten uit de deelnemersraad (mei 2025)
Op 9 mei vond in Den Haag de deelnemersraad van BENEDMO plaats. In deze bijeenkomst werden verschillende actuele thema’s besproken. Hieronder drie hoofdthema’s die bijzonder relevant zijn voor professionals in het medialandschap.
Gezondheidsdesinformatie: tussen wellness en wetenschap
Er is veel aandacht voor misinformatie rond gezondheid, van alternatieve behandelmethoden tot wellness-trends. Platformen zoals IsdatEchtZo.nl bieden concrete handvatten voor professionals en publiek.
Voorbeeld: de video Gecheckt? Wel zo gezond! en de analyse De dokter versus de fitte influencer maken inzichtelijk hoe content met gezondheidsclaims vaak overtuigend verpakt is — maar niet altijd klopt. De campagne is onderdeel van bredere samenwerkingen tussen VRT, Mediawijs en het Instituut voor Beeld & Geluid.
Ook werd onderzoek gedeeld over hoe artsen omgaan met desinformatie in hun praktijk. Daarbij bleek dat lage gezondheidsvaardigheden en beperkte digitale vaardigheden (zoals bij NT2-doelgroepen) extra kwetsbaarheid veroorzaken. Op basis hiervan worden nieuwe educatieve formats ontwikkeld.
Daarnaast biedt IsdatEchtZo.nl toegang tot geverifieerde feiten en factchecks — waaronder artikelen van Factcheck Vlaanderen — die bruikbaar zijn voor redacties en contentmakers die gezondheidsclaims willen toetsen of duiden.
AI-beelden en content-integriteit: van labeling tot certificering
Onderzoek van de Universiteit van Amsterdam liet zien dat verschillende soorten labels — zoals AI-generated, community note of factcheck — op AI-gecreëerde beelden slechts beperkt effectief zijn in het terugdringen van geloof in onjuiste informatie.
In het bijzonder bleek uit het onderzoek:
- dat geen van de drie labeltypes significant beter scoorde in algemene zin;
- dat community notes wél iets effectiever waren bij desinformatie over migratie;
- dat deelnemers met negatieve attitudes tegenover migratie juist wél vatbaar bleken voor correctie via community notes;
- dat gebruikers met een hoge vertrouwensbasis in factcheckers minder gevoelig waren voor deze vorm van labeling.
De studie benadrukte de complexiteit van effectieve interventie op AI-beelden, en het belang van contextspecifieke aanpakken.
Desinformatie in nieuwe formats: een onderzoeksverkenning
Een groeiend deel van desinformatie verspreidt zich via dynamische, moeilijk te monitoren formats zoals podcasts, TikTok-video’s, games en livestreams. Deze formats kenmerken zich door snelheid, personalisering, een vluchtig en realtime karakter en vormen daarmee een blinde vlek in het huidige onderzoeks- en monitoringslandschap.
De Quickscan Dynamische Desinformatie, uitgevoerd door Post-X Society in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam en Wageningen, vormt een eerste verkenning van dit terrein. Het doel is niet alleen om dit krachtenveld beter te begrijpen, maar vooral om methodieken te ontwikkelen waarmee deze vormen van desinformatie structureel onderzocht kunnen worden.
Onderzoek naar C2PA-certificering in Nederland
Parallel aan het BENEDMO-netwerk voert Media Campus NL samen met NPO en Beeld & Geluid een onderzoek uit naar de toepasbaarheid van C2PA-certificering in de Nederlandse mediasector.
C2PA (Coalition for Content Provenance and Authenticity) is een technische standaard die het mogelijk maakt digitale mediabestanden te voorzien van informatie over de oorsprong en eventuele aanpassingen. Dit helpt gebruikers om transparantie en herkomst van beeld- en audiomateriaal te beoordelen — cruciaal in een tijd van AI-manipulatie en contextvervaging.
In het onderzoek wordt gekeken naar de praktische inzetbaarheid, journalistieke implicaties en technologische randvoorwaarden voor implementatie. De resultaten worden in juni besproken tijdens een expertsessie en gedeeld via deze website. Wil je aanwezig zijn bij deze expertsessie? Neem dan contact op met Media Campus NL via info@mediacampus.nl.
Praktische tools voor redacties
BENEDMO en de betrokken partners stellen een reeks bruikbare tools en bronnen beschikbaar voor mediaprofessionals, zoals:
- actuele factchecks op factcheck.vlaanderen
- gezondheidsinformatie en desinformatietrainingen op isdatechtzo.nl
- workshops, onderzoek en praktijkvoorbeelden via benedmo.eu
Media Campus NL brengt deze inzichten actief naar het werkveld en stimuleert kennisdeling tussen redacties, onderwijsinstellingen en technologische ontwikkelaars. Zo bouwen we aan een weerbare mediasector die klaar is voor de uitdagingen van vandaag en morgen.
