Samen met presentatoren Jolien van de Griendt en Merlijn Passier sprak hij over de impact van AI op de journalistiek. Wat zijn zijn drie belangrijkste inzichten? Hieronder een samenvatting van het gesprek *.
AI is geen hype meer – het is realiteit
Tijdens het gesprek benadrukte Eeman dat we de fase van hype voorbij zijn. AI is aan het “volwassen worden”, zoals hij het noemde. Redacties zetten AI inmiddels in voor uiteenlopende toepassingen. Het is nog niet perfect, maar al wel geland en maakt ook zeker impact. Bovendien blijkt uit Vlaamse statistieken dat maar liefst 68% van de jongeren tussen de 18 en 24 jaar wekelijks gebruikmaakt van AI, of het nu gaat om huiswerk, het stellen van vragen of het maken van afbeeldingen. Die massale adoptie onder jongeren onderstreept dat redacties simpelweg niet achter kunnen blijven. ”We beseffen ons te weinig hoeveel AI gaat betekenen, hoe het het medialandschap gaat veranderen en vooral dat er in de categorie van nieuws een heel nieuwe soort van competitie is” zei Eeman. Dit betekent niet dat je geen baan meer hebt, het gaat gewoon een heel ander soort baan worden. De echte journalistieke waarde zit straks in datgene wat AI niet kan: ooggetuigen spreken, diepgravende interviews voeren, verhalen ophalen bij mensen. Dat menselijke contact, dat is waar journalisten zich op moeten focussen.
AI hoeft geen Amerikaans verhaal te zijn
Veel mensen leunen op Amerikaanse modellen zoals ChatGPT, maar volgens Eeman ligt daar een risico: “We geloven heel erg dat het iets is wat op ons afkomt, dat we enkel kunnen overnemen vanuit Amerika.” Hij pleit voor Europese alternatieven, zoals open-source modellen die lokaal aangepast kunnen worden – met aandacht voor privacy, transparantie en betrouwbaarheid. De Europese AI-ontwikkeling is nog niet ver genoeg, maar er zijn al veelbelovende initiatieven. “Er ligt nu wel een investeringsfonds van 200 miljard euro klaar,” zei Eeman, waarmee duidelijk werd dat er absoluut nog een beter Europees alternatief gaat komen.
We hebben meer chaos nodig online
In zijn derde inzicht riep Eeman op tot het herwaarderen van “onmeetbare” journalistiek. In een tijd waarin alles in cijfers, clicks en engagement wordt uitgedrukt, moeten redacties durven verdwalen. “Het internet heeft ook af en toe een beetje onkruid nodig,” aldus Eeman. Niet alles hoeft efficiënt, strak en voorspelbaar te zijn.
Hij pleitte voor een digitale “speeltuin”, plekken waar journalisten en publiek ruimte hebben om te experimenteren zonder meteen verantwoording af te leggen aan dashboards en KPI’s. “Zinvolle interactie aanmoedigen doe je door een plek te creëren waar het kan gebeuren” benadrukte Eeman. Hij wees op het belang van journalistieke omgevingen waarin niet alles vooraf vastligt, plekken waar nieuwe vormen van contact, verhalen en betrokkenheid kunnen opbloeien.
De conclusie: het is aan ons
Ezra Eeman sloot af met een optimistische noot. Ja, AI verandert alles. Maar dat betekent niet dat we machteloos zijn. Integendeel: “Het leven en al die zaken overkomen je niet alleen. Je hebt nog ergens een vorm van agency.” Volgens Eeman hebben we een collectieve verantwoordelijkheid om te reageren, waarbij het belangrijk is dat genoeg mensen inzien dat er iets te doen is. Als we dat niet doen, en allemaal op ons eigen eilandje blijven, dan krijg je een heel dystopische realiteit.
Benieuwd naar het hele gesprek met Ezra Eeman? Klik hieronder om de eerste aflevering van de Three Takeaways — Perugia Special te beluisteren.
Liever onderweg luisteren? Abonneer je op de podcast via je favoriete platform en mis geen enkele aflevering!
Beluister meer afleveringen van de serie ‘Three Takeaways – Perugia Special’
* Dit artikel kwam tot stand met de hulp van AI.
